1. BMG Daşky gurşaw: countriesurtlaryň üçden birinde açyk howanyň hili standartlary ýok
Birleşen Milletler Guramasynyň Daşky Gurşaw Maksatnamasy şu gün neşir edilen baha beriş hasabatynda dünýä ýurtlarynyň üçden biriniň howa şertlerinde kanuny taýdan berkidilip bilinjek howa şertlerini yglan etmeýändigini aýtdy. Şeýle kanunlar we düzgünler bar bolan ýerlerde degişli ülňüler dürli-dürli bolýar we Bütindünýä saglyk guramasynyň görkezmelerine laýyk gelmeýär. Mundan başga-da, açyk howanyň hil standartlaryny girizmäge ukyply ýurtlaryň azyndan 31% -i entek hiç hili standart kabul etmedi.
UNEP “Howanyň hiline gözegçilik: Howanyň hapalanmagynyň ilkinji global kanunçylygy” halkara arassa howa gök asman gününiň öňüsyrasynda çap edildi. Hasabatda 194 ýurduň we Europeanewropa Bileleşiginiň howanyň hili baradaky kanunlar gözden geçirildi we hukuk we institusional gurluşyň ähli taraplary öwrenildi. Howanyň hiliniň standartlara laýyk gelmegini üpjün etmekde degişli kanunçylygyň netijeliligine baha beriň. Hasabat, milli kanunçylykda göz öňünde tutulmaly howanyň hilini dolandyrmagyň giňişleýin modeline girizilmeli esasy elementleri jemleýär we açyk howanyň hil standartlarynyň ösmegine ýardam berýän global şertnama üçin esas döredýär.
Saglyga howp
Howanyň hapalanmagy BSG tarapyndan adam saglygyna iň uly howp döredýän ýeke-täk daşky gurşaw töwekgelçiligi hökmünde kesgitlenildi. Dünýä ilatynyň 92% -i howanyň hapalanmagynyň derejesi howpsuz çäklerden ýokary ýerlerde ýaşaýar. Şolaryň arasynda pes girdejili ýurtlarda aýallar, çagalar we garrylar iň agyr täsir edýärler. Soňky gözlegler täze täç ýokançlygynyň we howanyň hapalanmagynyň arasynda baglanyşyk bolup biljekdigini görkezdi.
Hasabatda BSGG-nyň daşky gurşaw (açyk) howanyň hili görkezmelerini berendigine garamazdan, bu görkezmeleri durmuşa geçirmek üçin utgaşdyrylan we bitewi hukuk binýadynyň ýokdugy görkezildi. Countriesurtlaryň azyndan 34% -inde açyk howanyň hili entek kanun bilen goralmaýar. Hatda degişli kanunlary girizen ýurtlary, degişli ülňüleri deňeşdirmek kyn: dünýädäki ýurtlaryň 49% -i howanyň hapalanmagyny açyk howp hökmünde kesgitleýär, howanyň hil standartlarynyň geografiki taýdan gurşawy üýtgeýär we ýurtlaryň ýarysyndan gowragy degişli ülňülerden sowulmagyna ýol beriň. standart.
Uzak ýol
Hasabat, dünýä derejesinde howanyň hil standartlaryna ýetmek üçin ulgam jogapkärçiliginiň hem gaty gowşakdygyna ünsi çekdi, ýurtlaryň diňe 33% -i howanyň hilini berjaý etmegi kanuny borçly edýär. Howanyň hiline gözegçilik etmek, ülňüleriň ýerine ýetirilýändigini ýa-da ýokdugyny bilmek üçin möhümdir, ýöne ýurtlaryň / sebitleriň azyndan 37% -iniň howanyň hiline gözegçilik etmek üçin kanuny talaplary ýok. Netijede, howanyň hapalanmagy serhetleriň ýokdugyny bilse-de, ýurtlaryň diňe 31% -iniň serhetaşa howanyň hapalanmagyny çözmek üçin kanuny mehanizmleri bar.
Birleşen Milletler Guramasynyň Daşky gurşaw maksatnamasynyň ýerine ýetiriji direktory Inger Andersen: “Howanyň hapalanmagy her ýyl 7 million adamyň wagtyndan öň ölmegine sebäp bolýan status-kony duruzmak we üýtgetmek üçin hiç hili çäre görmesek, 2050-nji ýyla çenli bu san bolmagy mümkin. 50% -den gowrak ýokarlandyryň. "
Hasabatda has köp ýurt howanyň hiliniň güýçli kanunlaryny we düzgünlerini, şol sanda içerde we açyk howanyň hapalanmagy baradaky ägirt uly ülňüleri kanunlara girizmek, howanyň hiline gözegçilik etmegiň kanuny mehanizmlerini gowulandyrmak, aç-açanlygy ýokarlandyrmak, hukuk goraýjy ulgamlary ep-esli güýçlendirmek we milli we milli jogaplary gowulandyrmak ýaly kanunlary girizmäge çagyrýar. Serhetüsti howanyň hapalanmagy üçin syýasat we kadalaşdyryjy utgaşdyryş mehanizmleri.
2. UNEP: Ösen ýurtlar tarapyndan ösýän ýurtlara eksport edilýän ikinji el awtoulaglarynyň köpüsi ulaglary hapalaýar
Birleşen Milletler Guramasynyň Daşky gurşaw maksatnamasy tarapyndan şu gün ýaýradylan hasabatda Europeewropadan, ABŞ-dan we Japanaponiýadan ösýän ýurtlara eksport edilen millionlarça ikinji awtoulaglaryň, awtoulaglaryň we kiçi awtobuslaryň adatça hiliniň pesdigi, bu diňe bir howanyň hapalanmagynyň erbetleşmegine sebäp bolmaýandygy aýdylýar. , şeýle hem howanyň üýtgemegine garşy göreşmek üçin päsgelçilik döredýär. Hasabat ähli ýurtlary häzirki syýasatdaky boşluklary doldurmaga, ikinji el awtoulaglary üçin iň pes hil standartlaryny birleşdirmäge we import edilýän ikinji el awtoulaglarynyň ýeterlik derejede arassa we howpsuz bolmagyny üpjün etmäge çagyrýar.
“Ulanylan awtoulaglar we daşky gurşaw - Ulanylýan ýeňil ulaglara global syn: akym, masştab we düzgünler” ady bilen bu hasabat dünýäde ulanylýan awtoulag bazarynda neşir edilen ilkinji gözleg hasabatydyr.
Hasabatda 2015-nji we 2018-nji ýyllar aralygynda dünýä boýunça jemi 14 million ýeňil awtoulag eksport edilendigi görkezilýär. Olardan 80% pes we orta girdejili ýurtlara, ýarysyndan gowragy Afrika gitdi.
UNEP-iň ýerine ýetiriji direktory Inger Andersen, global floty arassalamak we üýtgedip gurmak global we ýerli howanyň hiline we howanyň maksatlaryna ýetmegiň esasy wezipesidigini aýtdy. Yllaryň dowamynda ösen ýurtlardan ösüp barýan ýurtlara ikinji el awtoulaglary köpeldi, ýöne baglanyşykly söwda esasan düzgünleşdirilmänsoň, eksportyň köpüsi ulaglary hapalaýar.
Netijeli ülňüleriň we düzgünleriň ýoklugynyň taşlanan, hapalanýan we howply ulaglaryň zyňylmagynyň esasy sebäbidigini aýtdy. Ösen ýurtlar daşky gurşaw we howpsuzlyk barlaglaryndan geçmedik we indi ýollarda sürmek üçin ýaramly ulaglary eksport etmegi bes etmeli, import edýän ýurtlar bolsa has berk standartlary girizmeli.
Hasabatda awtoulag eýeçiliginiň çalt ösmeginiň howanyň hapalanmagyna we howanyň üýtgemegine sebäp bolýan esasy faktordygy görkezildi. Bütin dünýäde transport pudagyndan energiýa bilen baglanyşykly uglerod dioksidiniň zyňyndylary, global zyňyndylaryň takmynan dörtden bir bölegini tutýar. Hususan-da, awtoulaglar tarapyndan çykýan inçe bölejik maddalary (PM2.5) we azot oksidleri (NOx) ýaly hapalaýjylar şäher howasynyň hapalanmagynyň esasy çeşmesidir.
Hasabat 146 ýurduň çuňňur seljermesine esaslanýar we üçden iki böleginiň ikinji el awtoulaglary üçin import gözegçiliginiň “gowşak” ýa-da “gaty gowşak” derejesine eýe bolandygyny anyklady.
Şeýle hem hasabatda ikinji el awtoulaglaryny import etmek boýunça gözegçilik çärelerini (esasanam ulagyň ýaşy we zyňyndy standartlary) durmuşa geçiren ýurtlaryň gibrid we elektrik ulaglaryny goşmak bilen ýokary hilli ikinji el awtoulaglaryny elýeterli bahadan alyp biljekdigine ünsi çekdi.
Hasabatda Afrika ýurtlarynyň iň köp ulanylýan awtoulaglaryň (40%) import edilendigi, ondan soň Gündogar Europeanewropa ýurtlary (24%), Aziýa-Pacificuwaş umman ýurtlary (15%), Easternakyn Gündogar ýurtlary (12%) we Latyn Amerikasy ýurtlary (9%).
Hasabatda ikinji derejeli awtoulaglaryň has köp ýol heläkçiligine sebäp boljakdygy görkezildi. Malawi, Nigeriýa, Zimbabwe we Burundi ýaly ýurtlarda “gaty gowşak” ýa-da “gowşak” awtoulag düzgünlerini durmuşa geçirýän ýurtlarda hem ýol hereketinde ölüm howpy ýokary. Ikinji el awtoulag düzgünlerini düzen we berk ýerine ýetiren ýurtlarda içerki flotlarda has ýokary howpsuzlyk faktory we heläkçilikler az bolýar.
Birleşen Milletler Guramasynyň Roadol howpsuzlygy ynam gaznasynyň we beýleki guramalaryň goldawy bilen, UNEP awtoulaglaryň iň az standartlaryny girizmäge bagyşlanan täze inisiatiwanyň durmuşa geçirilmegine goldaw berdi. Bu meýilnama häzirki wagtda ilki bilen Afrika gönükdirilýär. Afrika ýurtlarynyň köpüsi (Marokko, Aliair, Kot-d'Iwuar, Gana we Mawritis ýaly) iň pes hil standartlaryny kesgitledi we başga-da köp ýurt bu inisiatiwa goşulmaga gyzyklanma bildirdi.
Hasabatda ulanylan ulag söwdasynyň täsiri, şol sanda agyr ulanylýan ulaglaryň täsiri barada has giňişleýin maglumat almak üçin has köp gözlegiň zerurdygy bellenildi.
Iş wagty: 25-2021-nji oktýabr